महाराष्ट्रातील प्रत्येक सण हा एक सांस्कृतिक आणि प्रादेशिक महत्त्व ठेवतो. त्यामध्ये दिवाळी हा सण तर कृषी, कलात्मक आणि सांस्कृतिक विशेषता स्पष्ट करतो. त्यामध्ये वसुबारस, धनत्रयोदशी, नरक चतुर्दशी, बलिप्रतिपदा, लक्ष्मीपूजन, पाडवा आणि भाऊबीज अशी विविध कृत्ये वेगवेगळ्या दिवशी साजरी केली जातात. त्यामधील या लेखात आपण धनत्रयोदशी (Dhantrayodashi) या दिवसाचे महत्त्व जाणून घेणार आहोत.
धनत्रयोदशी संपूर्ण माहिती | धनत्रयोदशी म्हणजे काय?
Dhantrayodashi in Marathi | Dhanteras Information in Marathi |
- महाराष्ट्रात दिवाळीचा धनत्रयोदशी हा दुसरा दिवस आहे. पहिला दिवस असतो वसुबारस! धनत्रयोदशी हा दिवस आश्विन महिन्याच्या त्रयोदशीला असतो. या दिवसाबद्दल अनेक आख्यायिका सांगितल्या जातात तसेच या दिवसाचे सांस्कृतिक महत्त्व देखील मोठे आहे.
- देवांचे वैद्य धन्वंतरी यांचा जन्म याच दिवशी झाला. त्यामुळे या दिवशी धन्वंतरी पूजन केले जाते.
- धन, संपत्ती आणि आर्थिक वाढ व्हावी म्हणून देखील या दिवसाला विशेष महत्त्व आहे. या दिवशी लक्ष्मी देवी आणि कुबेर यांचे पूजन केले जाते. यामध्ये उपजिविकेसाठी उपयोगी असलेल्या सर्व वस्तूंचे म्हणजेच आपले काम व त्यासाठी उपयोगी असलेल्या वस्तूंचे पूजन केले जाते. ज्याद्वारे आपण धनप्राप्ती करतो त्याचेही पूजन केले जाते.
- इंद्रदेव आणि असुर यांच्यामध्ये समुद्र मंथन चालले असताना मंथनातून या दिवशी देवी लक्ष्मी प्रकट झाली तसेच धन्वंतरी अमृतकुंभ घेऊन प्रकट झाले. त्यामुळे या दोघांचीही पूजा या धनत्रयोदशीला केली जाते.
- धन्वंतरी हे वेदांमध्ये निष्णात होते तसेच मांत्रिक आणि तांत्रिक विद्या ते जाणत होते. अनेक उत्तमोत्तम औषधींचा लाभ त्यांच्यामुळे सर्व देवांना झाला. अमृतकुंभ रूपाने अनेक औषधांचा सार देवांना प्राप्त झाल्याने त्यांना देवांच वैद्यराज म्हटले जाऊ लागले.
- व्यापारी लोक या दिवशी स्वतःच्या हिशोबाच्या वह्या, दुकाने, त्यामधील साहित्य या सर्वांची पूजा करतात. तसेच या दिवसापासून नवीन हिशोबाची वही घालण्याची प्रथा आहे.
धनत्रयोदशी म्हणजे दिवाळीच! Dhanteras In Marathi |
महाराष्ट्रात दिवाळीचा पहिला दिवस म्हणजे वसुबारस! परंतु आजची स्थिती पाहता सर्व लोक गाईची उपासना करताना दिसत नाहीत. त्यामुळे धनत्रयोदशी हाच दिवस दिवाळीचा आहे असे सद्य दिनदर्शिकेमध्ये दर्शवले आहे. या दिवशी पहाटे उठून अभ्यंगस्नान केले जाते. त्यानंतर नवीन पोशाख परिधान केला जातो. घराबाहेर पणत्या लावल्या जातात. दिवाळीसाठी केलेला गोड तिखट फराळ खाल्ला जातो.
लहान – मोठी मुले फटाके वाजवतात तर मुली घराबाहेर रांगोळी काढतात. दिवसभर सर्वांना शुभेच्छा संदेश दिल्यानंतर आणि आप्तेष्टांच्या घरी फराळ करून झाल्यानंतर पुन्हा सायंकाळी दिवे लागणीच्या वेळी सर्वजण एकत्र जमतात, फटाके फोडतात. आकाशकंदील आणि दिवेलागणी केली जाते. आजकाल तर मोबाईलमध्ये फोटो काढून स्टेटस ठेवूनच दिवाळी साजरी केल्यासारखी वाटते.
वाचकांसाठी थोडेसे –
आज सर्वजण मोबाईल आणि इंटरनेट वापरतात, तुम्हाला धनत्रयोदशी बद्दल आणखी माहिती हवी असल्यास नक्की सर्च करा खालील प्रमाणे –
• Dhantrayodashi katha
• Dhantrayodashi Information In marathi
• What is Dhantrayodashi?
• Dhanteras Information
• Dhanteras puja
• Dhanwantari upasana
• Diwali Information in Marathi
तुम्हाला धनत्रयोदशी (Dhantrayodashi) हा लेख कसा वाटला ? आवडला असल्यास कमेंट करायला विसरू नका. तसेच दिवाळी सण आणि धनत्रयोदशीबद्दल आणखी माहिती असल्यास नक्की कळवा!