प्रस्तुत लेख हा संगणकाविषयी महत्त्वाचे प्रश्न आणि उत्तरे (Computer Questions In Marathi) दिलेली आहेत. सर्व प्रश्नांची उत्तरे वाचल्यावर संगणकाबद्दलचे तुमचे ज्ञान वाढण्यास नक्कीच मदत होईल. सर्व प्रश्न संगणक आणि इतर स्पर्धा परीक्षेत सतत विचारले जातात.
१. संगणकाचा जनक कोणाला म्हणतात?
उत्तर – चार्ल्स बॅबेजला संगणकाचा जनक म्हणतात. चार्ल्स बॅबेज यांनी १८२२ मध्ये संगणकाचा शोध लावला. चार्ल्स बॅबेजने पहिल्यांदा शोध लावलेल्या संगणकाचे नाव आहे “डिफरेंशियल इंजिन” असे होते.
२. भारतात प्रथम संगणक कोठे स्थापित केला गेला?
उत्तर- भारतातील पहिला संगणक भारतीय सांख्यिकी संस्था, कलकत्ता येथे स्थापित केला गेला.
३. जगातील पहिले सुपर कॉम्प्यूटर कोणी बनविले?
उत्तर- जगातील पहिले सुपर कॉम्प्यूटर सी-डॅकने बनवले होते.
४. भारतात बनवलेल्या सुपर कॉम्प्यूटरचे नाव काय आहे?
उत्तर- भारतात बनवलेल्या सुपर कॉम्प्यूटरचे नाव परम आहे. हे सी-डॅक द्वारे उत्पादित आहे.
५. संगणक साक्षरता दिवस कधी साजरा केला जातो?
उत्तर – संगणक साक्षरता दिन 2 डिसेंबर रोजी साजरा केला जातो.
६. जगातील सर्वाधिक संगणक असणारा देश मानला जातो?
उत्तर – युनायटेड स्टेट्स ऑफ अमेरिका हा जगात सर्वाधिक संगणक असणारा देश मानला जातो.
७. संगणकाचा मेंदू कशाला म्हणतात?
उत्तर- संगणकाचा मेंदू “सीपीयू”ला (CPU) म्हणतात.
८. “बीआयओएस”चा (BIOS) विस्तार काय आहे?
उत्तर – बीआयओएसचे पूर्ण नाव बेसिक इंटरनल आउटपुट सिस्टम आहे हा शब्द प्रत्यक्षात बेसिक इनपुट अथवा आउटपुट सिस्टमचा एक छोटा प्रकार आहे. बीआयओएसचे मुख्य कार्य म्हणजे पीसीवर ऑपरेटिंग सिस्टम बूट करणे.
९. डब्ल्यूडब्ल्यूडब्ल्यूचा (www) शोधकर्ता कोण आहे?
उत्तर- टिम बर्नर्स ली आणि रॉबर्ट कॅलियाऊ हे डब्ल्यूडब्ल्यूडब्ल्यूचे (वर्ल्ड वाइड वेब) शोधक आहेत. या दोघांनी मिळून १९८९ मध्ये डब्ल्यूडब्ल्यूडब्ल्यूचा शोध लावला.
१०. संगणकाची सर्व प्रकारची माहिती किंवा आउटपुट पाहण्यासाठी कोणत्या डिव्हाइसचा वापर केला जातो?
उत्तर- संगणकाची सर्व माहिती व आऊटपुट पाहण्यासाठी “मॉनिटर” वापरला जातो.
११. संगणकात जाणाऱ्या डेटाला काय म्हणतात?
उत्तर- संगणकावर जाणार्‍या डेटाला इनपुट असे म्हणतात.
१२. आउटपुटचे माध्यम काय आहे?
उत्तर- आउटपुटचे माध्यम म्हणजे प्रिंटर.
१३. सीडी रॉमचे (CD-ROM) पूर्ण स्वरूप काय आहे?
उत्तर- सीडी रॉमचे संपूर्ण स्वरूप कॉम्पॅक्ट डिस्क रीड ओन्ली मेमरी आहे.
१४. संगणकात रॅम चा (RAM) अर्थ काय आहे?
उत्तर – रॅम म्हणजे Random Access Memory.
१५. संगणक हार्डवेअर ज्यात मोठ्या प्रमाणात डेटा साठवता येतो त्याला काय म्हणतात?
उत्तर- संगणक हार्डवेअर ज्यात डेटा व्हॉल्यूम बर्‍याच प्रमाणात साठवू शकतो त्याला मॅग्नेटिक टेप हार्ड डिस्क म्हणतात.
१६. संगणकात मेमरीच्या प्रकारात कोणाला मोजले जात नाही?
उत्तर – संगणकात “सर्व्हर” (server) मेमरीच्या प्रकारात मोजला जात नाही.
१७. संगणकात महत्त्वाची दोन आउटपुट साधने कोणती आहेत?
उत्तर- संगणकात दोन आउटपुट साधने मॉनिटर आणि प्रिंटर आहेत.
१८. पेन ड्राईव्ह म्हणजे काय?
उत्तर – पेन ड्राइव्ह ही इलेक्ट्रॉनिक मेमरी आहे. पेन ड्राईव्ह एक पोर्टेबल युनिव्हर्सल सीरियल बस (यूएसबी) फ्लॅश मेमरी डिव्हाइस आहे ज्याचा वापर संगणकावरून ऑडिओ, व्हिडिओ आणि डेटा फाइल्स स्टोअर आणि ट्रान्सफर करण्यासाठी केला जातो.
१९. कॉम्प्यूटरमध्ये बिल्ट – इन मेमरी काय आहे?
उत्तर- संगणकात बिल्ट – इन मेमरी “रॉम” (ROM – Read Only Memory) आहे.
२०. फाईल सेव्ह केल्यानंतर संगणक बंद असतो तेव्हा कुठल्या ठिकाणी डेटा असतो?
उत्तर- जेव्हा एखादी फाईल सेव्ह केल्यावर संगणक बंद केला जातो, तेव्हा डेटा दुय्यम स्टोरेजमध्ये असतो.
२१. www चे पूर्ण नाव किंवा संपूर्ण विस्तार काय आहे?
उत्तर- डब्ल्यूडब्ल्यूडब्ल्यूचे पूर्ण नाव वर्ल्ड वाइड वेब (World Wide Web) आहे.
२२. कॅशे मेमरी का वापरली जाते?
उत्तर – मेमरी आणि प्रोसेसर दरम्यानचा वेग अडथळा दूर करण्यासाठी संगणकात कॅशे मेमरी वापरली जाते.
२३. संगणकात शब्दाची लांबी कशी मोजली जाते?
उत्तर – एखाद्या शब्दाची लांबी संगणकात बाइटद्वारे मोजली जाते.
२४. प्रोग्राम किंवा निर्देश असलेल्या संगणक प्रणालीचा भाग कशाला म्हणतात?
उत्तर- संगणकीय प्रणालीतील ज्या भागात प्रोग्राममधील सूचना आहेत त्याला सॉफ्टवेअर म्हणतात.
२५. इंटरनेटवर वापरली जाणारी संगणक भाषा कोणती आहे?
उत्तर- इंटरनेटवर वापरली जाणारी संगणक भाषा “जावा” (Java) आहे.
२६. सर्वात वेगवान संगणक कोणता मानला जातो?
उत्तर – सर्वात वेगवान संगणक हा एक सुपर कॉम्प्यूटर म्हणून गणला जातो.
२७. http म्हणजे काय?
उत्तर – http म्हणजे url मधील एक प्रोटोकॉल आहे. एचटीटीपीचा संपूर्ण विस्तार हायपरटेक्स्ट ट्रान्सफर प्रोटोकॉल (Hypertext Transfer Protocol) आहे.
२८. https चा विस्तार काय आहे?
उत्तर – https चे पूर्ण नाव हायपरटेक्स्ट ट्रान्सफर प्रोटोकॉल आहे. एचटीटीपीएस प्रोटोकॉल ओएसआय (OSI) मॉडेलच्या ट्रान्सपोर्ट लेयरवर कार्य करते. जे लेयर सिक्युरिटीसाठी ओळखले जाते.
२९. ब्राउझर म्हणजे काय?
उत्तर- ब्राउझर इंटरनेटवर वेबपृष्ठे शोधण्यासाठी एक सॉफ्टवेअर आहे. वेब ब्राउझर एक सॉफ्टवेअर आहे जे ब्लॉग वेबसाइटवर उपलब्ध लेख, प्रतिमा, व्हिडिओ आणि ऑडिओ आणि गेम्स इत्यादी इंटरनेटवर उपलब्ध सामग्री पाहण्यास आणि वापरण्यास आपल्याला मदत करते. काही सर्वात लोकप्रिय ब्राउझर म्हणजे गूगल क्रोम, सफारी, मोझिला फायरफॉक्स, ओपेरा इ. आहेत.
३०. संगणक विषाणू (व्हायरस) म्हणजे काय?
उत्तर: व्हायरसचे (VIRUS) पूर्ण नाव आहे व्हाईटल इन्फॉरमेशन रिसोअर्स अंडर सीज. व्हायरस हे कॉम्प्युटरमधील लहान प्रोग्राम असतात जे संगणकात प्रवेश करतात आणि संगणकाच्या कार्यावर परिणाम करणारे स्वयं-अंमलात आणलेले प्रोग्राम असतात.
३१. ईमेल (Email) म्हणजे काय?
उत्तर – ईमेलचे संपूर्ण फॉर्म इलेक्ट्रॉनिक मेल आहेत. ई-मेलद्वारे संदेश एका व्यक्तीकडून दुसर्‍या व्यक्तीकडे किंवा अधिक व्यक्तींकडे डिजिटल स्वरूपात प्रसारित केला जातो. हे इंटरनेटद्वारे चालवले जाते.
३२. ईमेलचे जनक कोण आहेत?
उत्तर – रेमंड टॉमलिन्सन हे ईमेलचे आरंभकर्ता म्हणजेच ईमेलचे जनक आहेत.
३३. एचटीएमएलचे (HTML) पूर्ण स्वरूप काय आहे?
उत्तर- एचटीएमएलचे पूर्ण नाव हायपर टेक्स्ट मार्कअप लँग्वेज (Hyper Text Markup Language) आहे.
३४. ई.डी.पी. (EDP) म्हणजे काय?
उत्तर- ई.डी.पी. म्हणजे इलेक्ट्रॉनिक डेटा प्रोसेसिंग.
३५. एलसीडीचे (LCD) पूर्ण नाव काय आहे?
उत्तर- एलसीडीचे पूर्ण नाव लिक्विड क्रिस्टल डिस्प्ले (Liquid Crystal Display) आहे. हे एक सपाट पॅनेल प्रदर्शन तंत्रज्ञान आहे जे सामान्यत: टीव्ही आणि संगणक मॉनिटरमध्ये वापरले जाते.
३६. ओसीआरचा (OCR) विस्तार काय आहे?
उत्तर- ओसीआरचे पूर्ण नाव ऑप्टिकल चार्टर रिकग्निशन आहे. ओसीआर हे एक तंत्रज्ञान आहे ज्याद्वारे आम्ही प्रतिमा पीडीएफ फाइल किंवा हस्तलिखित दस्तऐवज इत्यादींद्वारे विविध दस्तऐवज डेटामध्ये रूपांतरित करतो ज्यायोगे संगणक ते समजू शकेल.
३७. प्रथम संगणक माउस कोणी बनविला?
उत्तर- प्रथम संगणक माउस डग्लस एंजल्बर्टने तयार केला होता.
३८. कॉम्प्यूटरच्या संदर्भात ALU म्हणजे काय?
उत्तर- एएलयू म्हणजे अरिथमेटिक लॉजिक युनिट (अंकगणितीय तर्क एकक).
३९. आयबीएम (IBM) म्हणजे काय?
उत्तर- आयबीएम ही अमेरिकन बहुराष्ट्रीय माहिती तंत्रज्ञान कंपनी आहे. ही कंपनी १९११ मध्ये कम्प्यूटिंग-टॅब्युलेटिंग-रेकॉर्डिंग कंपनी म्हणून सुरू केली गेली. आयबीएमचे संपूर्ण नाव आंतरराष्ट्रीय बिझिनेस मशीन कॉर्पोरेशन आहे. (International Business Machines Corporation.)
४०. बिट (Bit) म्हणजे काय?
उत्तर – बिट संगणक स्मृतीमधील सर्वात लहान एकक आहे.
४१. मायक्रोप्रोसेसरचा शोध कोणी लावला?
उत्तर – मायक्रोप्रोसेसरचा शोध इंटेलने लावला होता. जगात मुख्यत्वे दोन प्रमुख मायक्रोप्रोसेसर उत्पादन कंपन्या आहेत – इंटेल आणि एएमडी (AMD).
तुम्हाला संगणक – अति महत्त्वाचे प्रश्न (Computer Questions In Marathi) हा लेख आवडला असेल तर नक्की तुमचा अभिप्राय कमेंट बॉक्समध्ये कळवा…