नेतृत्वगुण निबंध मराठी | Netrutva Nibandh Marathi |

प्रत्येक क्षेत्रात नेतृत्व हा गुण नेहमीच महत्त्वाचा मानला गेला आहे. आजपर्यंतच्या मानवी इतिहासात ज्या ज्या लोकांनी आपली विधायक छाप सोडलेली आहे ते नक्कीच महान होते. अशा लोकांनीच वैयक्तिक आणि सामाजिक बदल घडवून आणलेला आहे. त्यांच्या अंगीच नेतृत्व हा गुण असल्याचे दिसून येते.

पूर्वीच्या काळी राजे – महाराजे, योद्धे, साधू – संत तसेच मागील काही दशकांत नेते, खेळाडू आणि समाजसुधारक होऊन गेले त्यापैकी किती जणांच्या अंगी नेतृत्व हा गुण होता, याचा आपल्याला विचार करावा लागेल. नेतृत्व हे समस्या सोडवणारे असते. प्रत्येक प्रकारच्या संकटांना सामोरे जात गरजेनुसार सामाजिक बदल घडवून आणत असते.

आपण सध्या पाहतो की कला – क्रीडा आणि राजकारण क्षेत्रात वंशपरंपरागत नेतृत्व मिळत जाते. परंतु त्याचा परिणाम सामाजिक मनावर होत नाही. समाज अशा नेतृत्वाचा स्वीकार खूप जड अंतःकरणाने करत असतो आणि काळाच्या ओघात असे पिढीजात नेतृत्व हरवून देखील जाते.

नेतृत्व हा गुण विकसित करायचा असल्यास सुरुवातीला स्वतःच्या समस्या सोडवाव्या लागतील. शारिरीक अथवा मानसिक क्षमतेचा विकास करावा लागेल. त्यानंतरच स्वतःवर असा विश्वास निर्माण होत जातो जो अढळ असतो. अशा व्यक्तीतच मग इतर लोक नेतृत्व पाहत असतात.

नेतृत्व हे जागरूकतेने आणि इतरांप्रती सद्भावना जोपासून निर्माण होत असते. वास्तविक परिस्थितीचा आणि संकटांचा योग्यरित्या सामना करून नेतृत्वगुण विकसित होऊ शकतो. स्वतःचे अनुभव इतर व्यक्तींतही बाणवण्याचा प्रयत्न नेतृत्वशाली व्यक्ती करत असते त्यामुळे लोकांच्या समस्या सोडवण्यात सुध्दा यश प्राप्त होत असते.

नेतृत्वशाली व्यक्ती व्यक्तिगत स्तरावर विकास करत असतोच शिवाय फक्त स्वार्थासाठी काम न करता इतरांच्याही पंखांना बळ देण्याचे काम करत असतो. लोकहिताचा विचार करून योग्य निर्णय घेण्यात अशी व्यक्ती यशस्वी होत असते. त्यामुळे समाज स्वतःहून अशा व्यक्तीस नेतृत्व सोपवत असतो.

कौशल्य, निर्णयक्षमता व कृतीशीलता अशा गुणांनी युक्त असणारा व्यक्ती नेतृत्व करण्याचे सामर्थ्य बाळगतो. ज्या क्षेत्रातील नेतृत्व मिळणार आहे त्या क्षेत्रातील कौशल्य असणे ही तर मूलभूत बाब आहे. त्याशिवाय व्यक्तीने घेतलेले निर्णय आणि त्यानंतर केलेली कृती या दोन बाबी किती यशस्वी ठरलेल्या आहेत याचीही पारख नेतृत्व मिळताना होत असते.

नेतृत्व मिळाल्यावर विरोध होतच असतो शिवाय विपरीत परिस्थिती देखील उद्भवत असते परंतु त्यामुळे नेतृत्व डगमगता कामा नये. शांत, संयमी आणि प्रभावशाली नेतृत्वाचा विकास हा संकटसमयीच होत असतो. जेवढे मोठे संकट तेवढीच व्यक्तिमत्त्वाला धार येत असते. अशा प्रकारचा नेतृत्वशाली व्यक्ती मग सामान्य राहूनही असामान्य कर्तुत्व करून दाखवतो.

तुम्हाला नेतृत्व हा मराठी निबंध (Leadership Essay In Marathi) आवडला असल्यास नक्की तुमचा अभिप्राय कमेंट बॉक्समध्ये कळवा…

The post नेतृत्व – मराठी निबंध | Leadership Essay In Marathi appeared first on Daily Marathi News.

Essay on Leadership in Marathi | नेतृत्व गुण मराठी निबंध |

आजपर्यंत विश्र्वभरात अनेक राजे, नेते, खेळाडू आणि समाजसेवक होऊन गेले. पण त्यापैकी नक्की कितीजण खरोखर नेतृत्व गुण जोपासून होते? नेतृत्व करताना अशा लोकांना कोणत्या गोष्टी अंगिकाराव्या लागल्या? कोणत्या संकटांचा सामना करावा लागला? त्यांना विपरीत परिस्थितीला सामोरे जावे लागले का? अशा एक ना अनेक प्रश्नांची उत्तरे तुम्हाला शोधावी लागतील. तेव्हा खरे नेतृत्व तुम्हाला समजेल.

नेतृत्व हा शब्द फक्त ऐकीव आहे. बहुसंख्य लोक त्याबद्दल आयुष्यात विचार देखील करीत नाहीत. नेतृत्व हे वंशपरंपरेने जर काम म्हणून हाती आले असेल तर तेव्हा जास्त मेहनत घ्यावी लागत नाही. परंतु ते नेतृत्व टिकवण्यासाठी मात्र अविरत प्रयत्न करावे लागतात. आजपर्यंत आपण असंख्य लोक असे पाहू शकतो ज्यांचा वंश हा नेतृत्वाने सजला होता परंतु काळाच्या ओघात त्यांचा वंश मात्र ते नेतृत्व सांभाळू शकला नाही.

नेतृत्व हा गुण सजगतेने आणि समाजसेवेच्या भावनेतून विकसित करता येऊ शकतो. नेतृत्व विकसित करताना सर्वप्रथम आपल्याला असा विचार करावा लागेल की, वास्तविक परिस्थिती आणि लोकांच्या समस्या काय आहेत? त्या कोणत्या पद्धतीने सोडवल्या जाऊ शकतात? त्यांचे योग्य निराकरण झाल्यास लोक स्वतः तुम्हाला नेतृत्व सोपवतील.

इतिहासात राजे आणि आत्ता राजकारणी, खेळाडू, विविध व्यावसायिक अशी खूप सारी उदाहरणे देता येतील. अशा लोकांनी स्वतःचा व्यक्तिगत स्वार्थ न बघता लोकहिताची कामे घडवून आणली आणि लोकांच्या नजरेत विराजमान झाले. अगोदर सत्ता आणि मग नेतृत्व असेच पूर्वीपासून चालत आले आहे त्यामुळे सत्तासंघर्ष हा होतच आला आहे. जो व्यक्ती व्यवस्थित स्वतःच्या कार्यक्षमतेवर विश्वास ठेऊन काम करत राहतो, त्यालाच नेतृत्व सोपवले जाते आणि असा व्यक्तीच त्या नेतृत्वासाठी योग्य असतो.

नेतृत्व सोपवले जाणे ही वाटते तेवढी सोपी गोष्ट नाही. एखाद्याला नेतृत्व मिळाले की त्याचे निर्णयच त्याची कुशलता ठरवत असतात. सर्व बाजूंनी मानवता आणि निसर्गाचा समतोल ढळू न देता त्याला सर्वांगी आणि योग्य निर्णय घ्यावे लागतात. काहीवेळा विपरीत परिस्थितीचा सामनादेखील करावा लागतो. मग लोकांना त्याचे काम दिसते आणि लोक स्वतः अशा व्यक्तीचे नेतृत्व मान्य करतात.

व्यक्तीला नेतृत्व करत असताना प्रत्येक क्षणी समाज आणि लोकहितच पाहावं लागतं. स्वहित आणि स्वार्थ न पाहता देशहित आणि समाजहित समोर ठेवावं लागतं. प्रत्येक देशासाठी सामाजिक व्यवस्थेअंतर्गत काही नियम आणि अटी लागू केलेल्या असतात. त्या नियमानुसार योग्य ते बदल आणि कार्य नेतृत्व करणाऱ्या व्यक्तीला करावे लागते.

नेतृत्व काही काळ टिकू शकते पण काळानुसार नेतृत्वगुण विकसित करून ते जोपासायला देखील हवेत. कधीकधी सामाजिक विरोध पत्करून स्वतःच्या हिमतीवर लोकहितासाठी भविष्याला फायदेशीर ठरतील असे निर्णय आणि नियम यांची अंमलबजावणी करावी लागते. त्यामुळे नेतृत्व मिळणे यापेक्षा नेतृत्व टिकवणे जास्त महत्त्वाचे आहे.

नेतृत्व करणाऱ्या व्यक्तीला विरोधकही असतात परंतु त्यांच्याही हिताचा विचार त्याला करावा लागतो. यासाठी सर्वात महत्त्वाचा गुण आवश्यक ठरतो तो म्हणजे निरहंकारीता. निरहंकारी व्यक्तीच समतोल राहून, थोडेही विचलित न होता योग्य निर्णय घेऊ शकतो. त्यासाठी निस्सीम देशभक्ती, आणि समाजसेवेची आवड असावी लागते.

सोन्याला जसे आगीत तापल्याशिवाय झळाळी येत नाही त्याप्रमाणे विपरीत परिस्थिती हीच व्यक्तीला सुधारत आणि घडवत असते. विपरीत परिस्थितीत जो ढळला त्याचे नेतृत्व कोणीच मान्य करीत नाही. विपरीत परिस्थिती आणि त्यामध्ये घेतलेले योग्य निर्णय हेच व्यक्तीला महान बनवत असतात. त्यामुळे नेतृत्व हे कुठल्या सामाजिक किंवा राजकीय संस्थेच्या पदावरून ठरत नाही तर व्यक्तीची क्षमता संकटकाळी आणि विपरीत परिस्थितीत पारखली जाते.

नेतृत्व हे फक्त पदावरून न ठरता व्यक्तीच्या अंगभूत कौशल्यावर अवलंबून आहे. त्यामुळे तुमच्यातही जर नेतृत्व बाणवायचे असेल तर तुम्ही या निबंधाचा नक्की विचार करा व नेतृत्व हा निबंध (Leadership Essay in marathi) तुम्हाला कसा वाटला, याबद्दल नक्की आम्हाला कमेंट बॉक्समध्ये कळवा. धन्यवाद!

The post नेतृत्व मराठी निबंध! Leadership Essay In Marathi appeared first on Daily Marathi News.